لزوم تصویب قوانینی در حمایت از ساحل نشینان غرب هرمزگان

گفت‌وگوی ویژه با یوسف دیوانی

لزوم تصویب قوانینی در حمایت از ساحل نشینان غرب هرمزگان/ بستک علیرغم آوازه‌اش از مشکلات اساسی رنج می‌برد

مهرآفرینان جنوب/صدف/ندای هرمزگان– ایرج اعتمادی: یوسف دیوانی سال 1351 در روستای دیوان از توابع شهرستان بندرلنگه به دنیا آمد. دوره ابتدایی را در روستای زادگاهش گذراند و برای مقطع راهنمایی به بندر مغویه رفت. او دوره متوسطه را در دبیرستان‌های بندر لنگه گذراند و در سال 1370 به عنوان اولین ورودی‌های رشته‌ی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس، به این دانشگاه وارد شد. دیوانی پس از اتمام دانشگاه با درجه افسری به خدمت نظام وظیفه اعزام شد و به عنوان افسر قضایی وزارت دفاع و پشتیبانی در تهران، دوسال تمام، خدمت کرد. او بعدها فوق لیسانس حقوق عمومی گرفت و در کنار مدیریت اداره ثبت اسناد و املاک شهرستان بستک، به تدریس رشته‌ی حقوق در دانشگاه‌ها پرداخت. پس از خدمت ابتدا به عنوان کارشناس جذب اداره ثبت اسناد و املاک شهرستان بندرلنگه شد که با ارتقای بستک به شهرستان، مدیریت اداره جدیدالتاسیس ثبت اسناد این شهرستان را به عهده گرفت. دیوانی با اعلام کاندیداتوری‌اش برای دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از مدیریت سیزده ساله‌اش بر اداره ثبت اسناد و املاک شهرستان بستک با توجه به قانون انتخابات، استعفا داد و به عرصه رقابت‌ٰهای انتخاباتی مجلس گام نهاد. پس از اینکه انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی غرب هرمزگان به دور دوم کشیده شد، به اداره ثبت اسناد بندرلنگه بازگشت و سپس به اداره کل ثبت اسناد و املاک استان هرمزگان در بندرعباس رفت او در حال حاضر به عنوان کارشناس اداره کل ثبت اسناد و املاک استان هرمزگان و همچنین نماینده حقوقی این اداره کل در دادگستری‌ها و مراجع قضایی مشغول به فعالیت است. دیوانی در کنار همه فعالیت‌هایی که در این مصاحبه با آن‌ها آشنا خواهیم شد، در دانشگاه‌ها نیز به عنوان استاد حقوق تدریس می کند.

دیوانی زمانی که مدیر اداره ثبت اسناد واملاک بستک بود در سال 1382 مجوز ماهنامه مروارید مهر را گرفت که تاکنون این نشریه در استان هرمزگان منتشر می‌شود. علاقه‌مندی‌اش به فعالیت‌های اجتماعی سیاسی و فرهنگی شاید از همان اوان کودکی در او شکل گرفت. سال اول ابتدایی‌اش متقارن شد با پیروزی انقلاب اسلامی که خود می‌گوید فضای انقلابی در آن سن و سال ناخودآگاه ذهن ما را به سمت سیاست و جامعه سوق داد، شاید هم از تاثیری بود که از خانواده گرفته بود چرا که پدر بزرگ و عموها و خانواده کلا در عرصه فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی و علاقه‌مند به تحولات سیاسی کشور و جهان بودند و او در چنین خانوده‌ای رشد کرد. و شاید بار علمی دانشگاه‌ها در دهه هفتاد مزید بر علت بوده باشد مخصوصا اینکه اساتید دانشگاه بندرعباس آن زمان کلا از دانشگاه شهید بهشتی تهران برای تدریس می‌آمدند که هر کدام خود دارای تالیفات زیادی بودند؛ همه‌ی این‌ها دست به دست هم داد و از او چهره‌ای ساخت برای غرب هرمزگان که امروز دغدغه‌مند مسائل و مشکلات این حوزه است، با کارهای روزنامه‌نگاری‌اش، و با تخصصش در حقوق، و هم انگیزه‌ی قوی‌اش برای ورود به مجلس شورای اسلامی که در دوره قبل کاندیدا شده بود؛ که این انتخابات در آن منطقه به میان‌دوره‌ای کشیده شد.

در ارتباط با فعالیت‌های روزنامه‌نگاری‌اش ذکر این نکته خالی از لطف نیست که او از دوران کودکی علاقه‌ی زیادی به درس‌های املا، انشا و دستور زبان فارسی داشت و آنطور که خود می‌گوید همیشه نمره‌های خوبی در این درس‌ها می‌گرفته است. همین‌ها باعث شد که او جذب روزنامه‌های دیواری در مدارس شود. جالب است بدانید او زمانی تصمیم به انتشار یک نشریه گرفت که در حال خدمت سربازی بود که به پیشنهاد یکی از هم‌دوره‌ای‌های خدمتش اتفاق افتاد.

علاقه‌مندی او به فعالیت‌های اجتماعی و روزنامه‌نگاری، و هم ماهنامه‌هایی که زمان خدمت در تهران می‌خواند، تلنگری شد برای او که بعد از خدمت به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بندرلنگه برود و درخواست مجوز انتشار یک ماهنامه را بدهد.

در سال 82 بود که مجوز نشریه‌اش صادر شد در حالی که او باور نمی‌کرد کارها به این زودی پیش رفته باشد. همان سال‌ها با کمبود همه‌ی امکاناتی که وجود داشت نشریه‌اش را در خانه می‌بست؛ یعنی تنها خودش بود که می‌نوشت، تایپ می‌کرد و صفحه‌آرایی می‌کرد. یازده شماره آغازین نشریه را این‌گونه به روی دکه‌ها فرستاد. تا اینکه دوستانی از بندرعباس یافت وعلاقه‌مند به همکاری شدند؛ پس از آن بود که دفتر مرکزی نشریه به بندرعباس منتقل شد و سردبیری آن را آبتین امیری یکی از چهره‌های فعال عرصه روزنامه‌نگاری استان به عهده گرفت.

او می‌گوید پس از پیشنهاد همکاری دوستان رسانه‌ای بار سنگینی که از اداره نشریه به تنهایی بر دوش می‌کشیدم رها شدم و به واسطه حضور و همکاری دوستان رسانه‌ای، نشریه به سمت و سوی خوبی حرکت کرد و مورد استقبال مردم استان به‌خصوص مردم خونگرم غرب هرمزگان قرار گرفت. این نشریه در این مدت فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشت. حالا او دوستان نادیده‌ی زیادی دارد که از اقصی نقاط غرب هرمزگان از پارسیان تا بستک تا بندر لنگه، بدون هیچ توقعی برایش مطلب و مقاله و گزارش می‌فرستند و بسیاری از این‌ها را او هنوز نه دیده و نه می‌شناسد. مروارید مهر بیشتر رویکرد فرهنگی اجتماعی دارد و مسائل هویتی هرمزگان را دنبال می‌کند با این حال از  مسائل تربیتی و روانشناسی نیز غافل نمانده است.

دغدغه‌های این حقوقدان و روزنامه‌نگار هرمزگانی به اینجا ختم نمی‌شود؛ او برای حل مشکلات استان به خصوص حوزه غرب، ناگزیر  وارد کارزار سیاسی شد و در سال 94 برای اولین بار به عرصه انتخابات مجلس شورای اسلامی ورود کرد. علاقه‌مندی‌های سیاسی که از همان اوان کودکی در او رشد یافته بود با ورود به عرصه انتخابات مجلس در تار و پودش نقش بست.

این فعالیت‌ها، تفکرات و دیدگاه‌ها و این موضوع که تاکنون سابقه نداشته کسی از شهرستان بندرلنگه به مجلس شورای اسلامی راه پیدا کند، این‌ها همه دست به دست هم داد و او را مصمم به حضور در انتخابات کرد. از سویی به واسطه حضور دوازده، سیزده ساله‌اش در بستک و آشنایی کامل او به منطقه و مسائل و مشکلات مردم بستک و از سوی دیگر زادگاهش یعنی شهرستان بندرلنگه، خود را گزینه‌ی مناسبی برای خدمت به غرب هرمزگان می‌دانست مخصوصا اینکه به واسطه‌ی حضور و فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی‌اش حداقل به مسائل دو شهرستان به طور کامل اشراف داشت و با مسائل و مشکلات پارسیان هم بیگانه نبود و به عنوان یک روزنامه‌نگار این خطه می‌توان گفت اشراف داشت. بزرگان و جوانانی که به او پیشنهاد شرکت در انتخابات دادند با این هدف که او در واقع متعلق به دو شهرستان بندرلنگه و بستک است شانس رای‌آوری بالایی دارد اگرچه من معتقدم یک روزنامه‌نگار متعلق به همه‌ی مناطقی است که پوشش می‌دهد و او در واقع فرزند خلف هرمزگان و به ویژه غرب این استان است از پارسیان تا بستک و بندر لنگه. او از آنجا که شغلش به سیاست گره خورده، بی‌گمان عرصه‌ی سیاست را رها نخواهد کرد و بلکه حل مشکلات منطقه را در گرو وضع قوانین بهتر و اجرای بهتر قوانین می‌داند. با این اوصاف دور از ذهن نخواهد بود که او در انتخابات میان دوره ای که در 29 اردی‌بهشت سال آینده همزمان با انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستا برگزار می‌شود، شرکت خواهد کرد. وقتی از او به عنوان مدیر مسئول یک نشریه و یک فعال اجتماعی و سیاسی استان از مشکلات شهرستان بندر لنگه می‌پرسم می‌گوید: این شهرستان علیرغم موقعیت ژئوپلتیکی خوبی که دارد، با وجود موقعیت بندری‌اش، داشتن دریا و از سوی دیگر عبور جاده ترانزیتی، حضور کشتیرانی و... همچنان عقب مانده است. وی افزود: گفته می‌شود در قدیم حتی زمانی که شیراز و بندرعباس فرودگاه نداشتند، لنگه بعد از قلعه مرغی تهران دومین فرودگاه کشور را داشته است، از سوی دیگر قشم در این سوی آن و کیش در سوی دیگر، با همه‌ی این امتیازات خوب، به اذعان تمامی مردمان شهرستان بندرلنگه، این شهرستان عقب هست تا جایی که تا چند سال پیش مشکل آب داشته است. دیوانی افزود: در حال حاضر به واسطه داشتن گمرک و بندری بودن لنگه هیچ سود و عوایدی نصیب این شهرستان نمی‌شود به طور مثال خیلی از خودروها از این شهرستان به آسیای میانه و خیلی جاهای دیگر ترانزیت می‌شوند، مردم خطرات و ترافیک و سایر مسائل را تحمل می‌کنند در حالی که از نظر درآمدی چیزی نصیب مردم و شهرداری این شهر نمی‌شود. دیوانی در بحث مشکلات فرودگاهی بندرلنگه گفت: این فرودگاه در گذشته روزانه پروازهایی به شیراز و امارات داشته اما در حال حاضر دو یا سه پرواز بیشتر آن‌هم برای فقط تهران، ندارد. وی ادامه داد: فرودگاه بندرلنگه دارای باند بین‌المللی است اما این باند تاکنون رسما افتتاح نشده و به همین خاطر تنها پذیرای هواپیماهای کوچک است.

وجود جا ده‌های پرخطر در غرب هرمزگان

این فعال اجتماعی در بحث راه‌های ارتباطی به جاده‌ی پارسیان بندرلنگه اشاره کرد و آن را جاده‌ی پرخطری توصیف کرد که تاکنون هزینه‌ها و تلفات زیادی بر مردم منطقه تحمیل کرده است وی افزود: اگرچه اقداماتی شروع شده ولی تاکنون به سرانجام نرسیده است. دیوانی گفت: جاده بندر لنگه- بندرعباس هم جاده‌ی مرگباری بوده که جوانان زیادی جانشان را از دست داده‌اند. وی تصریح کرد: در بحث تفویض اختیارات اداری به شهرستان‌های استان، اغلب در شهرستان‌های کشور برای انجام بسیاری از امور باید به مرکز استان مراجعه شود چرا که اختیارات ادارت شهرستان کم و پایین است؛ وی معتقد است که در بحث افزایش اختیارات ادارات شهرستان‌ها باید اقدامات عملی انجام شود؛ او در این مورد به برخی از ادارات از جمله منابع طبیعی، مسکن و شهرسازی، آموزش و پرورش و بنیاد مسکن اشاره کرد و خواهان افزایش اختیارات آن‌ها در شهرستان‌های غرب هرمزگان شد.

او به عنوان یک روزنامه‌نگار فعال غرب هرمزگان با انتقاد از موضوع الحاق پنج روستای پارسیان، از آن به عنوان موضوعی که مورد حساسیت شدید مردم قرار گرفته یاد کرد.

دیوانی در ارتباط با برخی از چالش‌های پیش روی بستک به خبرنگار مهرآفرینان جنوب گفت: شهرستان بستک علیرغم نام و آوازه‌اش هنوز از محرومیت‌های زیادی برخوردار است مشکل آب و جاده‌های پرخطر این شهرستان، از جمله مسائل اساسی است که باید برای رفع آن‌ها چاره‌جویی کرد.  

وی بدون اشاره به حضور یا عدم حضور خود در انتخابات میان دوره‌ای غرب هرمزگان که در بیست و نهم اردیبهشت سال جدید برگزار می‌شود در پاسخ به سوال خبرنگار ما در ارتباط با چیستی و چگونگی واقعی بودن شعارهای انتخاباتی گفت: هر کسی که وارد میدان خدمت می‌شود یک سری شعارها و برنامه‌ها برای خودش ترسیم می‌کند، حتی خیلی از مسئولین سیاسی و اجرایی که به واسطه انتخابات مستقیم انتخاب می‌شوند معمولا شعارهایی دارند، وی تصریح کرد: شعار یک دورنمایی است که آدم تلاش می‌کند به آن نقطه برسد گاهی وقت‌ها کسی به این نقطه‌ی خاص می‌رسد گاهی هم نمی‌رسد؛ وی افزود: آن کسی که به این دورنما نمی‌رسد به نظر من برای دفعه بعد نباید وارد میدان شود چون به گمان من لیاقت و توانمندی خودش را محک زده ولی اگر کسی واقعا توانسته بهتر از ماقبل خودش این اقدامات را انجام دهد بهتر است در میدان بماند.

وی در ادامه گفت: عزیزان و دوستان زیادی هستند که فکر می‌کنند اگر به عرصه خدمت‌گزاری بیایند اقدامات و کارهای زیادی است که می‌توانند انجام دهند هر کدام از این عزیزان و دوستان بتوانند وارد میدان شوند ما هم قدم‌شان را به فال نیک می‌گیریم. وی در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما از توانایی خودتان چگونه بود و با چه تصوری وارد کارزار انتخابات در دوره  قبل شدید؟  گفت: بنده هم تصور می‌کردم با توجه به علاقه‌مندی‌ها و تحصیلاتی که دارم و و از آنجا که رشته‌ی حقوق مرتبط با مجلس است و مخصوصا با توجه به حرفه‌ی روزنامه‌نگاری ام مشکلات را بهتر از یک شخص عادی می‌شناسم و فکر می‌کنم در زمینه رفع محرومیت‌ها و وضع قوانینی که به طور کلی به نفع کشور باشد می‌توانم تلاش کنم.

دست ساحل‌نشینان در تجارت خرد بسته شده است/ لزوم تصویب قوانین حمایتی

وی در ارتباط با تصویب قوانینی که به نفع بندرنشینان باشد گفت: با توجه به اینکه ما در بندر و کنار دریا زندگی می‌کنیم قوانین بندری‌مان باید تسهیل شود؛ دلیل زیست ما در کنار دریا تنها صید و ماهیگیری نیست بلکه از لحاظ تجاری هم باید دستمان باز باشد. وی در این مورد خواهان وضع قوانین جدید یا تفویض اختیارات به ادارات شهرستان‌هاست.

دیوانی افزود: امروزه هر اقدامی که یک ساحل‌نشین و بندرنشین انجام می‌دهد حتی اگر گاهی وقت‌ها کالای خردی جابجا می‌کنند به آن می‌گویند قاچاقچی و عملا دست ساحل‌نشینان در مبادلات و تجارت خرد بسته شده است. وی تصریح کرد: تا وقتی که قانون می‌گوید این کارها قاچاق است طبعا نیروی انتظامی هم دنبال قاچاقچی است و وقتی نیروی انتظامی دنبال قاچاقچی است یعنی تنش اجتماعی و وقتی تنش اجتماعی باشد مردم به هر حال ناراضی هستند و از این برخوردها رضایت ندارند. در حالی که از یک سو نیروی انتظامی دارد وظیفه‌ی ذاتی‌اش را انجام می‌دهد، از سوی دیگر مردم هم مسائل مالی و معیشتی دارند و به دنبال امرار معاش هستند. وی معتقد است که در این ارتباط باید قوانینی در مجلس وضع شود و آن قانون هم کسی می‌تواند و کسی می‌داند که چگونه و چه قوانینی است که اینجا زندگی کرده باشد و کسانی که دورتر از ما هستند و در جاهایی زندگی می‌کنند که بندر نیست و دور از دریا هستند، نمی‌توانند قوانینی برای ما تصویب کنند که زندگی کردن و تجارت برای ما راحت کنند؛ وی افزود: به دلیل سکوت قانونگذار و یا نبود قانون، ما این مشکلات را داریم؛ وی یکی از دلایل خود برای ورود به عرصه انتخابت دوره قبل، همین مسائل عنوان کرد.

لزوم تاسیس صنایع تبدیلی در سواحل غرب هرمزگان با هدف اشتغال‌زایی

دیوانی در مورد اشتغال در غرب هرمزگان گفت: از نظر اشتغال‌زایی بنده در انتخابات قبلی حدود 60 روستا از منطقه را رفتم و گشتم یعنی هم در شرق بندرلنگه و هم در غرب بندر لنگه، بستک و پارسیان. شما هر جا می‌روید بحث، بحث بیکاری جوانان تحصیل‌کرده است؛ ما فارغ‌التحصیلان دانشگاهی زیادی داریم و معادل آن هیچ اشتغالی ایجاد نکرده‌ایم به نظر من رشد تحصیل‌کردگان توقع ایجاد کرده و همه انتظار دارند جذب ادارات و کارهای پشت میزی شوند در حالی که بدنه دولت این‌قدر بزرگ نیست که همه‌ی تحصیل‌کردگان را جذب کند و از سوی دیگر وضع بودجه‌ای دولت هم  که متکی به نفت است آن‌قدر جواب‌گو نیست که بتواند حقوق کارمندان را پرداخت کند. وی افزود: بحث اشتغال یکی از محورها و یکی از دغدغه‌هاست که همیشه در استان به این شکل بوده و در واقع جای بسی تاسف است که ما در جایی زندگی می‌کنیم که به واسطه کنار ساحل و کنار خلیج فارس بودن نتوانستیم اشتغال ایجاد کنیم و جوانان ما واقعا بیکارند، بخصوص روستاهای ما و بخصوص در شرق بندرلنگه که هر جا ما رفتیم می‌گفتند اگر شما نماینده مجلس شدید کاری کنید که جوانان ما سر کار بروند. وی در ارتباط با ارائه راهکارهای ایجاد اشتغال گفت:  با تاسیس صنایع تبدیلی کنار روستاهای بندری و استفاده از ظرفیت گمرک و بنادر با استفاده از نیروی کارگری و جذب نیروهای بومی می‌توان اشتغال‌زایی ایجاد کرد علاوه بر این از درآمدهای گمرکی دولت باید طرحی ارائه شود که بر مبنای آن یک میزانی از درآمدها جذب اشتغال‌زایی و حمایت از صنایع تبدیلی شود.

وی تصریح کرد: ما جزو استان‌های مهم کشور هستیم که برای دولت  درآمدزایی می‌کنیم اما از این درآمدها شاید در حد خیلی عادی و معمولی شامل ما می‌شود؛ به طور مثال وقتی استانی در شمال کشور از این درآمد استان هرمزگان استفاده می‌کند ما که بیشتر محروم هستیم کم‌تر بهره می‌بریم. از سوی دیگر حضور دو منطقه آزاد قشم و کیش در استان هرمزگان اگرچه خوب بوده اما آنطور که شاید و باید به طور کامل نتوانسته در اختیار استان باشد و تبدیل به مرکزی برای خرید مردم سراسر کشور شده که به این مناطق سفر می‌کنند و اینکه به صنعت یا تجارت شهرستان‌های اطراف این مناطق چه کمکی می‌کند مشخص نیست.

لزوم آزادسازی تردد خوردروهای پلاک کیش در غرب هرمزگان

 خبرنگار ما از دیوانی می‌پرسد، از کیش چه استفاده‌ای می‌توانیم برای شهرستان بندرلنگه داشته باشیم؟

او گفت: کیش، یک جزیره‌ی سیاحتی تفریحی و تجاری است که اگرچه از نظر تقسیمات کشوری جزو بندر لنگه است ولی انگار متعلق به کل کشور است؛ وی افزود: جذب سرمایه‌های خارجی که از اهداف این دو مناطق آزاد استان بوده من فکر می‌کنم اتفاق نیفتاده است که توانسته باشد با تاسیس کارخانه‌ها و مراکز اشتغال‌زایی بتواند از شهرهای استان نیرو جذب کند. وی افزود: سیاست مناطق آزاد مشخص نیست به چه سمتی است کیش تا الان نه تنها هیچ عایدی نداشته بلکه یک معبر بوده برای مردم کشورمان که از بندرلنگه و چارک عبور کنند و به کیش برسند. من در شعارهای انتخاباتی‌ام گفته بودم حداقل کاری که ما می‌توانیم برای مردم غرب هرمزگان انجام دهیم این است که خودروهای پلاک کیش تا شعاع مشخصی در غرب هرمزگان آزادانه بتوانند تردد کنند. این تنها کاری است که کیش می‌تواند برای ما انجام دهد وگرنه تا حالا کار خاصی اتفاق نیفتاده است.

کناره‌گیری از سیاست یعنی بی‌تفاوتی نسبت به جامعه/انسان باید دغدغه‌مند مسائل اجتماعی باشد

در پایان از یوسف دیوانی به عنوان یک فعال اجتماعی، کارشناس دادگستری و روزنامه‌نگار می‌خواهم توصیه‌ای اگر به مردم غرب هرمزگان دارد بیان کند:

دیوانی گفت: توصیه من این است که مردم استان بخصوص غرب هرمزگان خود را از مسائل سیاسی شهر و روستای خود دور نگیرند و در متن کار باشند و هر چیز ناشایستی دیدند اخطار بدهند، تذکر بدهند تا جامعه ساخته شود؛ همان بحث امر به معروف و نهی از منکر است؛ یعنی شما اگر چیز بدی را در جامعه می‌بینید باید نهی کنید و امر به خوبی‌ها کنید تا کار نیک انجام شود. انتقاد کردن و یا به چالش کشیدن یک مدیر یا مسئول به معنای سیاسی بودن نیست بلکه به معنای دغدغه داشتن آن فرد و احساس مسئولیت او در قبال جامعه است. ما نمی‌توانیم بگوییم کاری به سیاست نداریم در حالی که سیاست‌های یک دولت بر طرز رفتار اجتماعی و شخصی و خصوصی ما، حتی نوع لباس پوشیدن ما هم تاثیر می‌گذارد.  کناره‌گیری از سیاست یعنی بی تفاوتی نسبت به جامعه.  به طور کلی انسان باید دغدغه داشته باشد.